W minionym 2014 roku gmina Sędziszów już po raz szósty wyodrębniała w budżecie gminy pulę środków przeznaczoną bezpośrednio do dyspozycji sołectw. Rozporządzają nią ogólne zebrania wiejskie. Sołectwa otrzymują do dyspozycji określony budżet, powszechnie nazywany Funduszem Sołeckim, w ramach którego mogą realizować zadania uznane za najbardziej pożądane i potrzebne. Swoboda decyzji musi spełniać jednocześnie trzy warunki. Mieścić się w zadaniach własnych gminy, zapewniać poprawę warunków życia mieszkańców oraz być zgodna ze strategią rozwoju gminy. Nie są to trudne warunki do wypełnienia, nasi mieszkańcy po paru latach doświadczeń doskonale poruszają się w niuansach urzędniczej machiny związanej z wykorzystaniem środków funduszu sołeckiego. „Zarządzanie środkami publicznymi w sołectwach przez ich mieszkańców, to już standard. Dzisiaj jest powszechnie uznawane za pożądane, a sami mieszkańcy są zadowoleni z efektów swoich decyzji” – mówi burmistrz W. Szarek.
Z 31 sołectw w gminie uchwały zebrań wiejskich o przeznaczeniu przydającej puli środków funduszu podjęło 28 jednostek. Suma funduszy ze wszystkich sołectw wyniosła kwotę 279.285 zł. Większość z niej, bo aż 197.547 zł, uchwałami zebrań została skierowana na odbudowę dróg gminnych. Zadanie finansowo drogie i same środki funduszu są za małe do osiągnięcia efektu rzeczowego, dlatego takimi decyzjami sołectwa wspierają zadania wyznaczone w budżecie przez organy samorządu gminy, na które ogółem wydano 1.128.899 zł – co przyniosło 3.570 mb. nakładek bitumicznych. Dokonując matematycznych obliczeń na środki z funduszy sołeckich przypadło około 850 mb. tychże nakładek oraz 625 utwardzeń kruszywem. Należy to tłumaczyć, że o tyle byłoby ich mniej gdyby nie uchwały zebrań wiejskich.
Drugim co do wielkości zadaniem w ramach wykorzystania środków funduszu sołeckiego są świetlice wiejskie, a dalej place zabaw i obiekty sportowe. „Podejmując uchwałę o przeznaczeniu funduszu na świetlicę i plac zabaw myśleliśmy o zabezpieczeniu potrzeb różnych środowisk: seniorów, młodzieży czy maluchów mieszkających w naszej wsi." – komentują członkowie Rady Sołeckiej z Gniewięcina. Ogółem w gminie funkcjonuje 11 świetlic, których utrzymanie w skali roku wyniosło kwotę 150,888 zł. Na remonty i inwestycje wydano łącznie 112.580 zł, w tym środki funduszu to 25.837 zł: W Gniewięcinie 10.000 zł przeznaczono do ocieplenia budynku świetlicy (całość wyniosła 22,561 zł) w Szałasie – 7.867 zł dołożono do zakupu domku holenderskiego, który w tej miejscowości będzie służył jako miejsce spotkań środowiskowych i zebrań wiejskich (całość kosztowała 40.839 zł.) w Borszowicach – 7,970 zł. przekazano na ocieplenie budynku OSP gdzie mieści się świetlica. Kolejna pula środków to utrzymanie funkcjonowania świetlic: woda, ścieki, odpady, energia, przeglądy kominów, przeglądy instalacji, środki czystości, paliwo, do kos, opał, gaz, firanki, art. gospodarstwa domowego, drzwi, blacha sprzęt sportowy czy komputerowy na co wydano 34.908 zł, a środki funduszu to 29.354 zł. W ramach funkcjonowania świetlic w Gniewięcinie wyasygnowano kwotę 1.000 zł na organizację festynu dla dzieci z okazji Dnia Dziecka.
Na budowę, utrzymanie lub urządzenie placów zabaw i boisk sportowych według uchwał z zebrań wiejskich przeznaczono 19.908 zł z tego – w Zielonkach kupiono i zamontowano na placu zabaw karuzelę i piaskownicę za 5.289 zł – w Sosnowcu zamontowano 2 huśtawki i kosz za kwotę 7.993 zł – w Łowini zasiano trawę na boisku sportowym za 237 zł, a w Marianowie utwardzono plac i ustawiono na nim altanę, która będzie służyła i jako plac zabaw i jako miejsce do spotkań środowiskowych. Z kolei za 4.879 zł w Jeżowie i Łowini zostały zakupione stroje ludowe dla pań członkiń KGW.
Jak można ocenić środki funduszy sołeckich są niewielkie w porównaniu do potrzeb jakie należy przeznaczyć na wykonanie potrzeb naszych sołectw. Ale chyba nie w tym był sens powołania tej formy wydatkowania środków do instytucji finansów publicznych samorządów. Przede wszystkim służą ona ustalaniu potrzeb poszczególnych społeczności wsi, angażowaniu się środowisk w realizację, a następne integrowaniu wokół wspólnej konsumpcji. W tym zakresie stworzenie instytucji funduszy sołeckich spełniło swoje zadanie i jest wielkim dobrodziejstwem polskiej samorządności.
Ewa Kubas-Samociuk
