Przed nami rok 2013, a wraz z nim podsumowanie zainwestowania unijnych środków przyznanych na okres siedmiu lat w 2007 roku. To właśnie dzięki funduszom europejskim udało się dokonać wielu pozytywnych zmian na terenie naszego miasta i gminy, przeprowadzić duże inwestycje i przedsięwzięcia, jak choćby budowa Ośrodka Sportu i Rekreacji w Sędziszowie, która nie byłaby możliwa, gdyby nie unijne dotacje.
Wiele nowych planów i projektów czeka jeszcze na realizację. Na wszystko potrzeba jednak pieniędzy, bez których pomimo największych chęci, nie można rozpocząć nowych inwestycji. Tradycyjne źródła finansowania takie jak: środki własne (budżet) czy kredyty bankowe nie są wystarczające, dlatego też wiele pomysłów trzeba odłożyć na później lub zupełnie z nich zrezygnować.
Już niebawem wiele planów będzie można jednak urzeczywistnić. W 2014 roku Polska otrzyma bowiem kolejny finansowy zastrzyk z Unii Europejskiej. Jak na razie nie wiadomo w jakiej kwocie będzie to pomoc. Prawdopodobnie będzie to suma oscylująca w granicach 68-80 mld euro. Ma być to ostatnia tak duża pomoc przyznana Polsce ze względu na kilka województw, które przekroczą minimalną granicę i nieznacznie poprawią swoją materialną kondycję, co w efekcie doprowadzi do zmniejszenia środków przyznawanych na realizację polityki spójności.
W latach 2007-2011 nastąpił wzrost PKB o 4,3%, natomiast w UE zaledwie o 0,5%. Wraz z końcem 2020 roku dochód w przeliczeniu na jednego mieszkańca ma wynieść około 74-79% unijnej średniej. Do połowy roku resort rozwoju regionalnego ma przedstawić projekt zagospodarowania unijnych środków na lata 2014-2020.
Nowy program rozwoju społeczno – gospodarczego, a mianowicie Europa 2020 powstał na gruncie poprzedniej Strategii Lizbońskiej, której założenia i warunki nie zostały jednak zrealizowane zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami. Priorytetem aktualnego programu jest inteligentny oraz zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu rozwój. Zadania oraz wyznaczone do realizacji cele zostały zebrane w specjalnie utworzonej pod koniec września bieżącego roku Strategii Rozwoju Kraju 2020, która wskazuje proces i kierunki rozwoju Polski do 2020 roku. W myśl tego dokumentu należy:
- zwiększyć liczbę miejsc pracy,
- przeznaczyć więcej środków na wiedzę i umiejętności,
- dostosować edukację do potrzeb rynku pracy,
- zmniejszyć różnice pomiędzy poszczególnymi regionami poprzez dokończenie budowy sieci: kolejowej, drogowej i transportowej,
- zwiększyć efektywność energetyczną.
Jedną z ważniejszych zmian ma być przeznaczenie większej ilości pozyskanych pieniędzy na Regionalne Programy Operacyjne co oznacza, że większe dotacje trafią do województw, a te z kolei będą mogły przekazać lepszą pomoc dla samorządów terytorialnych – oczywiście wszystko zależy od potrzeb lokalnych beneficjentów. Na szczeblu regionalnym unijną pomocą mają zostać wsparte:
- ,,regionalna i lokalna infrastruktura naukowa,
- transfer technologii,
- regionalne badania i innowacje,
- wspieranie przedsiębiorczości,
- lokalne inwestycje energetyczne,
- strategie niskoemisyjne dla miast,
- regionalna i lokalna infrastruktura środowiskowa,
- kultura,
- regionalna i lokalna infrastruktura transportowa,
- transport publiczny w miastach,
- regionalna i lokalna infrastruktura edukacyjna,
- regionalna i lokalna infrastruktura społeczna,
- rewitalizacja,
- lokalne strategie rozwoju,
- dostęp do usług”.
Regiony mają zarządzać 55% Europejskiego Funduszu Regionalnego i 75% Europejskiego Funduszu Społecznego. Priorytetami inwestycyjnymi EFS mają być:
- wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników,
- zwiększanie włączania społecznego i walka z ubóstwem,
- inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie,
- wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej.
Zgodnie z założeniami budżetu unijnego większe środki, oprócz wyżej wymienionych, zostaną przeznaczone na rozwój technologiczny i innowację oraz na rozwój gospodarki niskoemisyjnej. Dla wschodnich województw (świętokrzyskiego, podkarpackiego, podlaskiego, lubelskiego i warmińsko – mazurskiego) ma zostać przygotowany odrębny program, który dodatkowo będzie rozszerzony o pomoc dla obszarów wymagających specjalnego wsparcia. Wschodnia część naszego kraju należy bowiem do Obszarów Strategicznej Interwencji. Najważniejszymi założeniami w zakresie rozwoju społeczno – gospodarczego Polski Wschodniej są: wzmocnienie kapitału ludzkiego, wzrost w dziedzinie innowacji oraz poprawa infrastruktury transportowej. Niezwykle istotne jest to, aby większy nacisk położyć na naukę i badania oraz stworzyć wysokiej jakości nowe miejsca pracy po to, by wykształceni ludzie nie opuszczali swoich rodzinnych stron i nie wyjeżdżali do innych województw czy poza granice kraju. Zmiana na lepsze planowana jest również w sieci połączeń z miastami wojewódzkimi Polski Wschodniej, a także z największymi metropoliami w kraju. Ponadto samorządy terytorialne, które będą korzystały z dofinansowania z UE powinny zadbać o to, aby po 2013 roku określić przyszłe specjalizacje. W ten sposób uzyskają pierwszeństwo w przydziale unijnych dotacji, a można je uzyskać z funduszy Wspólnych Ram Strategicznych, mianowicie:
- Europejskiego Funduszu Społecznego,
- Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
- Funduszu Spójności,
- Europejskiego Funduszu Rolnictwa i Obszarów Wiejskich,
- Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.
W poszczególnych regionach naszego kraju będzie można uzyskać dotacje unijne na:
- dostęp do zatrudnienia osobom poszukującym pracy i nieaktywnym zawodowo,
- podejmowanie lokalnych inicjatyw,
- samozatrudnienie,
- tworzenie nowych miejsc pracy,
- rozwój przedsiębiorczości,
- adaptację pracowników i przedsiębiorstw do zmian,
- aktywną integrację,
- zwiększenie inwestycji w kapitał ludzki,
- lokalne strategie rozwoju,
- inwestycję w e-integrację,
- rozwój kultury informatycznej.
Kwestie dotyczące edukacji, ekonomii społecznej czy zmian klimatu będą wspierane zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym. Znacznie zmniejszą się natomiast nakłady finansowe na transport i ochronę środowiska.
Dodatkowe informacje na temat prognozy budżetowej można również znaleźć na stronie Urzędu Miejskiego w zakładce: Biuletyn Informacji Publicznej w Uchwale Rady Miejskiej z dnia 28 grudnia 2012 roku w sprawie Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Sędziszów w latach 2013-2024.
Miejmy nadzieję, że budżet naszej gminy zasilą dotacje, dzięki którym będzie można zrealizować wszystkie zaplanowane inwestycje i przedsięwzięcia, co w efekcie znacząco wpłynie na rozwój naszego miasta i naszej gminy.
Dorota Grabowska-Smolarek