Wzrost kosztów życia dotyka każdego mieszkańca gminy. Składają się na to wszystkie rachunki i opłaty. O zmianach przekonuje się też samorząd. Obciążenia finansowe, wynikające z wysokich cen, inflacji, kryzysu energetycznego, dotykają samorząd w taki sam sposób jak mieszkańców naszej gminy.
Jako gmina przemysłowo-rolnicza, główne źródła naszego dochodu to dochody własne, gdzie w mniejszych gminach rolniczych tymi dochodami są subwencje wyrównawcze, równoważące. Aby zapewnić rozwój Gminy , realizować składane wnioski i słuchać naszych mieszkańców, dokładać wkład własny do środków pozyskanych ze źródeł zewnętrznych, musimy zapewnić minimum dochodów własnych. Samorząd to wszyscy jego mieszkańcy, instytucje, zakłady pracy. Podlegamy tym samym uwarunkowaniom. Płacimy więcej za utrzymanie remiz, dróg, oświetlenia, szkół, płacimy za wzrost wynagrodzeń, więcej kosztuje utrzymanie kierowanych do DPS, Domów Dziecka, itd. Przekazaliśmy działki pod budowę 71 mieszkań płacąc 230 tys. podatku VAT do US z tego tytułu.
Ignorancją należy nazwać głosy i opinie, które z jednej strony chcą inwestycji i rozwoju z drugiej natomiast piętnują zadłużenie Gminy – które jest na rozsądnym i bezpiecznym poziomie czy wzrost podatków.
Wszczynanie przez niektóre osoby negatywnych emocji społecznych dotyczących podwyżek podatków ( są na poziomie racjonalnym w sytuacji gdzie wszystko drożeje) które są rzekomo zagrożeniem dla bytu ludzi i instytucji , to oczywisty prymitywny populizm ukierunkowany na zdobycie rozgłosu i popularności bez liczenia się z dobrem wspólnym i dalszym rozwojem Gminy. Podnoszą to osoby, które w karierze zawodowej za nic większego nie odpowiadały i nie odpowiadają i nie mogą pochwalić się żadnymi konkretnymi efektami w swojej działalności, nie mają wyobrażenia o zarządzaniu publicznymi środkami i ludźmi. Najłatwiej jest krytykować i zgłaszać pomysły. Ten się tylko nie myli, co nic nie robi i za nic nie odpowiada. Jako Samorząd, Rada Miejska, Urząd staramy się być najbliżej ludzi i na wszelkie racjonalne wnioski i pomysły, słowa krytyki mieszkańców reagować, dla dobrej przyszłości nas wszystkich. Zarządzanie samorządem jest bardzo skomplikowaną materią, o czym bardzo szybko przekonują się wszyscy , którzy próbują sił w pracy samorządowej.
Wzrost nawet niewielki wysokości stawek podatków i opłat lokalnych dla każdego radnego jak i dla Burmistrza jako gospodarza Gminy jest decyzją trudną i odpowiedzialną, jednakże należy podjąć działania w powyższym zakresie dla dobra całej Gminy Sędziszów. Rozwój gminy w tych trudnych czasach wzrostu cen towarów i usług jest bardzo ważny, należy dołożyć wszelkich starań aby pomimo trudnej sytuacji gmina realizowała zaplanowane inwestycje, co leży w interesie jej mieszkańców. Przed nami 50 milionowy budżet inwestycyjny, gdzie 18,9 mln to wydatek na odbudowę basenu w 2025 roku. Cała inwestycja to koszt 31 mln. do której gmina z dochodów własnych przeznaczy 13,5 mln zł. Rada Miejska w Sędziszowie podjęła bardzo odważną decyzję dofinansowania budowy basenu , za którą jesteśmy wszyscy, jako mieszkańcy wdzięczni. To dla nas wszystkich wielkie wyzwanie. Po pożarze hali basenowej spotkaliśmy się z ogromnym odzewem społecznym, aby basen odbudować. Dziękujemy jeszcze raz darczyńcom. Zebrana kwota to blisko 90.000,00 zł. Wpłaty od firm i osób prywatnych w przedziale od 20.000,00 zł do 100,00 zł. Każdy na miarę swoich możliwość. Nasza wdzięczność jest ogromna dla Państwa. Basen będzie służył dla zdrowia, rekreacji, integracji przez kilkadziesiąt lat dzieciom, młodzieży, dorosłym, seniorom i wielu przyjeżdzającym z terenu całej Polski. Będzie zachętą do zamieszkania w naszej gminie, tak jak inne inwestycje które realizujemy:
– sieci wodociągowe;
– budowa oświetlenia,
– budowa przydomowych oczyszczalni,
– instalacje OZE,
-przebudowa dróg,
– budowa boiska z zapleczem,
– przebudowa świetlicy w Klimontowie,
– budowa zbiornika retencyjnego,
– Cyberbezpieczny Samorząd i inne.
Ciągle na różnych spotkaniach słyszymy o konieczności realizacji inwestycji w zakresie dróg, oświetlenia, zakupów dla OSP, KGW, pomocy bezrobotnym, odbudowie kolejnych świetlic i remiz (Swaryszów, Klimontów),doposażeniu placów zabaw, boisk sportowych itp.
Tak więc, budżet na 2025 to nie tylko budowa basenu, to ogrom inny zadań inwestycyjnych i bieżących. Wydatki ponad – 127 mln zł !!!, dochody 107 mln, i deficyt 20 mln. Trudny i ambitny budżet z dużą ilością zadań.
Wszystkie negatywne zmiany związane z wydarzeniami społeczno – politycznymi uderzyły w finanse samorządu, m. in:
– Polski Ład, na którym Gmina Sędziszów straciła około 6 mln zł w wyniku obniżki PIT, wyeliminowania PIT dla młodych czy podniesienia kwoty wolnej, co samorządom nie zostało zrekompensowane;
– wzrost wynagrodzeń nauczycieli, w 2024 roku było to 33 % , co nie ma przełożenia w subwencji oświatowej i gmina corocznie dokłada już ponad 9 mln z własnych dochodów na utrzymanie placówek oświatowych;
-wzrost płacy minimalnej;
– wysokie stopy procentowe i duże koszty obsługi długu;
– wzrost kosztów usług publicznych;
Ostatnie lata to psucie i drenowanie finansów samorządu.
Kolejnym ważnym elementem budżetu gminy jest nadwyżka operacyjna, czyli zestawienie dochodów i wydatków bieżących. Oznacza ona ile środków pozostaje do dyspozycji gminy na inwestycje po sfinansowaniu niezbędnych wydatków bieżących ( wynagrodzenia, energia, media, usługi, remonty itp.) Jest to wskaźnik określający płynność finansową gminy. Art. 242 ustawy o finansach publicznych mówi, że wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż dochody bieżące. Ustawodawca w czasie pandemii poluzował tą zasadę. Samorządy przy tak prowadzonej polityce monetarnej i fiskalnej miały minusowy wynik operacyjny, czyli musiały i wciąż muszą zaciągać kredyty i pożyczki na bieżące funkcjonowanie. Warto podkreślić, że łagodzące rygory prowadzenia gospodarki finansowej zostały przedłużone do 2029 roku. MF dokonując takiego przedłużenia oparło się na niestabilnych dochodach w budżetach samorządów.
Gmina Sędziszów w planie budżetu miała w poprzednich latach ujemny wynik operacyjny, nigdy jednak przy faktycznym, rzeczywistym wykonaniu budżetu on nie wystąpił. Całe zadłużenie Gminy Sędziszów ma charakter inwestycyjny !!!! i wynika z realizowanych przez ostatnie lata zadań ( Żłobek, SCK, wodociągi, budynek UM, oświetlenie, Osiedle Drewniane, kanalizacja, oczyszczalnia, świetlice, remizy infrastruktura drogowa itd.). Charakter inwestycyjny ma również planowany na 2025 rok deficyt budżetu w wysokości 19 950 503,22 zł. Brak minusowego wyniku operacyjnego to efekt racjonalnego i przemyślanego budżetu.
To, co może zrobić samorząd po stronie dochodów, to waloryzacja wpływów w zakresie obowiązujących przepisów prawa. Podatki to drażliwy temat , budzący negatywne emocje, ale konieczny dla funkcjonowania samorządu. Nie wiąże się to z entuzjazmem mieszkańców i nie są to decyzje popularne, ale podejmując uchwały w zakresie waloryzacji podatków, Rada Miejska kieruje się odpowiedzialnością. Należy podkreślić, że już od początku pandemii, coraz większy procent gmin w Polsce, nie waha się podnosić podatków lokalnych do górnej, maksymalnej granicy. Samorząd Gminy Sędziszów nigdy nie zastosował podatków na maksymalnym poziomie, określanym corocznie przez Ministra Finansów. Kształtowanie stawek podatkowych na odpowiednim pułapie jest dla gminy warunkiem zrównoważonego rozwoju i odpowiedzią na realne potrzeby finansowe. Podatki gminne są jednymi z najmniejszych obciążeń jakie wszyscy ponosimy a tylko one służą dobru wspólnemu- budowaniu rozwoju gminy.
Jesteśmy Gminą, która w statystykach krajowych i wojewódzkich plasuje się w czołówce przez wiele ostatnich lat i obecnie pod względem nakładów na inwestycje czy wielkości pozyskiwanych środków. To jest odpowiedz Gminy na wszystkie apele i wnioski , aby mieszkańcy nie musieli czekać na ich realizację. Potrafimy dobrze gospodarować i zarządzać środkami które pozyskujemy w ramach podatków, wielokrotnie je pomnażając.
Chcemy jako Gmina rozwijać się oraz realizować ambitne inwestycje – budżet inwestycyjny roku 2025 to prawie 50 mln zł , nie zwiększać zadłużenia, zapewniać usługi publiczne na odpowiednim poziomie, realizować zadania oświatowe, zapewniać odpowiedni stan dróg itd. Jest to możliwe przy mądrej polityce finansowej, której częścią jest sfera podatków lokalnych.
Na inwestycje przeznaczymy dokładnie 48,6mln zł, co stanowi 38 % wydatków ogółem, z tego 27,2 mln to środki pozyskane a 21,4 mln środki własne.
Analiza najistotniejszych stawek podatkowych ( stan powierzchni przyjęty na koniec danego roku budżetowego według ewidencji podatkowej)
1. Podatek od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej:
Rok 2023 stawka max określona przez MF 1,16/ stawka uchwalone przez RM 1,10 (ubytek w budżecie 46.105,00 zł);
Rok 2024 stawka max określona przez MF 1,34/ stawka uchwalona przez RM 1,23 (ubytek w budżecie 86.236,00 zł);
Rok 2025 stawka max określona przez MF 1,38/ stawka uchwalona przez RM 1,33 (ubytek w budżecie 39.830,00 zł);
2. Podatek od gruntów pozostałych:
Rok 2023 stawka max określona przez MF 0,61/ stawka uchwalone przez RM 0,32 (ubytek w budżecie 618.864,00 zł);
Rok 2024 stawka max określona przez MF 0,71/ stawka uchwalona przez RM 0,37 (ubytek w budżecie 735.415,00 zł);
Rok 2025 stawka max określona przez MF 0,73/ stawka uchwalona przez RM 0,60 (ubytek w budżecie 278.779,00 zł);
3. Podatek od budynków mieszkalnych:
Rok 2023 stawka max określona przez MF 1,00/ stawka uchwalone przez RM 0,70 (ubytek w budżecie 129.618,00 zł);
Rok 2024 stawka max określona przez MF 1,15/ stawka uchwalone przez RM 0,78 (ubytek w budżecie 165.245,00 zł);
Rok 2025 stawka max określona przez MF 1,19/ stawka uchwalone przez RM 0,84 (ubytek w budżecie 161.081,00 zł);
4. Podatek od budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej:
Rok 2023 stawka max określona przez MF 28,78/ stawka uchwalone przez RM 27,10 (ubytek w budżecie 255.653,00 zł);
Rok 2024 stawka max określona przez MF 33,10/ stawka uchwalone przez RM 30,00 (ubytek w budżecie 472.605,00 zł);
Rok 2025 stawka max określona przez MF 34,00/ stawka uchwalone przez RM 32,40 (ubytek w budżecie 250.180,00 zł).
Ubytek w budżecie Gminy Sędziszów, poprzez obniżenie przez Gminę górnych stawek podatku od nieruchomości wynosił w 2024 roku 2.131.336,62 zł, plan na 2025 – 1.630.858,53 zł. W portfelach podatników od 2019 roku do 2024 roku dzięki obniżeniu górnych stawek podatków od nieruchomości pozostało 9.697.493,82 zł. Innymi słowy, tyle stracił budżet gminy, nie stosując maksymalnych stawek podatkowych w podatkach od nieruchomości.
Wzrost stawek podatkowych ustalany jest w 5 rodzajach od gruntów i 6 rodzajach od budynków. Stawki te zostały podniesione względem stawek do roku 2024 odpowiednio:
– od gruntów związanych z działalnością gospodarczą 1,33 zł za m² do 1,23 zł za m², wzrost 0,1 zł co stanowi 8% ;
– pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi, jezior i zbiorników sztucznych – 6,84 zł od 1 ha powierzchni do 6,66 zł od 1 ha powierzchni, wzrost o 0,18 zł, co stanowi 2,7 %;
– od gruntów pozostałych – 0,60 zł za m² do 0,37 za m², wzrost o 62%. Należy zauważyć, że stawka która budzi tyle emocji w pewien sposób była zamrożona w ciągu ostatnich lat. W 2023 roku wynosiła 0,32 zł za m², w 2022 wynosiła 0,28 zł za m², w 2021 – 0,27 zł za m² i 2020 – 0,26 zł za m², wzrost tej stawki wynosił kolejno od 2021 roku : 0,01 zł, 0,01 zł, 0,04 zł i 0,07 zł;
– od gruntów pozostałych nie tworzących gospodarstw rolnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jednak stanowiących uprzednio część takiego gospodarstwa o ile nie były przedmiotem obrotu prawnego po utracie przez nie charakteru części gospodarstwa rolnego – 0,28 zł od 1 m2 powierzchni do 0,26 zł za m², wzrost o 7,7%;
– od gruntów niezabudowanych objętych obszarem rewitalizacji 4,51 zł za m² do 4,27 zł za m², wzrost o 8%;
– od budynków mieszkalnych 0,84 za m² do 0,78 zł za m², wzrost o 5,6%
– od budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 32,40 zł za m² do 30,00 zł za m², wzrost o 8%;
– od budynków zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 11,66 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej do 10,80 zł za m², wzrost o 7,4 %;
– związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 6,95 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej do 6,76 zł za m², wzrost o 2,80 %;
– pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 8,00 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej do 6,60 za m², wzrost 21 %;
– w odniesieniu do budynków usytuowanych na gruntach nie tworzących gospodarstw rolnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jednak stanowiących uprzednio część takiego gospodarstwa 4,86 zł za 1 m ² do 4,50 zł za m², wzrost o 8%;
Stawką podatku, która jest przedmiotem spornym, czyli od gruntów pozostałych objętych jest około 1498 mieszkańców (osoby fizyczne) a powierzchnia do opodatkowania (stan ulega ciągłym zmianom) to około 1 244 291 m².
Przy stawce z roku 2024 czyli 0,37 zł wpływ do budżetu gminy z tytułu tego podatku wynosił 460 387,00 zł, przy stawce 0, 60 zł w roku 2025 będzie wynosił 746 574,00 zł. Różnica to 286 187, 00 zł. Przeliczając 286 187,00 zł na 1 podatnika, zapłaci on rocznie więcej o 191,05 zł, miesięcznie 15,92 zł.
W przypadku nieruchomości o powierzchni 69,14 m² podatnik zapłaci więcej rocznie o 15,90 zł, a miesięcznie 1,32 zł, przy działce o powierzchni 885 m² roczny wzrost podatku wyniesie 203,55 a miesięcznie to 16,96 zł, przy działce o powierzchni 1144,00 m² wzrost roczny – 263,12 zł, miesięczny -21,92 zł.
Ubytek w budżecie Gminy Sędziszów na 2025 w wyniku obniżenia górnych stawek podatkowych od środków transportowych wynosi 284 034,58 zł. Od roku 2019 do 2024 roku w kieszeni podatników z tego tytułu pozostało 921 833,74 zł.
Ubytek w budżecie Gminy Sędziszów w 2025 roku w wyniku obniżenia górnych stawek podatkowych od podatku rolnego wynosi 230 382,23 zł. Od roku 2019 do 2024 roku w kieszeni podatników z tego tytułu pozostało 912 824,67 zł.
Podsumowując, w kieszeni podatników Gminy Sędziszów w wyniku obniżenia górnych stawek podatkowych podatku od nieruchomości, rolnego i od środków transportowych od roku 2019 do roku planu roku 2025 pozostało 13.677.427,57 zł
W przypadku opłat za odpady komunalne, stawki w Gminie Sędziszów są najpewniej jednymi z najniższych w Polsce. Przy stawkach 15 zł i 16 zł, roczne oszczędności podatników są z całą pewnością wyższe niż podwyżki na podatkach!!!!!
